ارزیابی شیوه‌های کاشت و کاربرد علف‌کش‌های خاک مصرف بر مهار علف‌های هرز و عملکرد کنجد

Abstract

با توجه به قدرت رقابتی کم کنجد در مقابل علف‌های هرز، حضور علف‌های هرز به‌شدت سبب کاهش عملکرد کنجد می‌شود، لذا مهار علف‌های هرز در این محصول اهمیت زیادی دارد. با این هدف، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1396 در شهرستان رامهرمز، استان خوزستان انجام شد. کرت اصلی، شیوه کشت (کرتی، کف جوی و روی پشته) و کرت‌های فرعی، کاربرد علف‌کش‌ (اکسیفلورفن (360 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار)، دایوران (540 گرم ماده مؤثر در هکتار)، تریفلورالین (1200 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار)، و لینوران (5/562 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار)) بود. هم‌چنین، آزمایش، دارای تیمارهای شاهد با علف‌هرز و وجین دستی به‌ منظور مقایسه بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین درصد کاهش وزن خشک علف‌های هرز تحله (Corchorus olitorius L.) و پیچک مزرعه‌ (Convolvulus arvensis L.) به‌ترتیب در تیمارهای تریفلورالین در کشت کف جوی (09/83 درصد) در 75 روز پس از سم‌پاشی و تیمار اکسی فلورفن (30/83 درصد) در 30 روز پس از سم‌پاشی مشاهده شد. بیش‌ترین میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در تیمار وجین دستی در کشت کف جوی (به‌ترتیب 7/10142 و 37/1930 کیلوگرم در هکتار) وجود داشت. هم‌چنین، میزان عملکرد دانه (2/1878 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کشت کف جوی با کاربرد تریفلورالین نیز بیش‌تر از سایر علف‌کش‌ها در شرایط مشابه بود. بیش‌ترین درصد روغن از تیمار وجین دستی در کشت کف جوی (36/52 درصد) و بیش‌ترین شاخص برداشت در شیوه کشت کف جوی (23/18 درصد) به‌دست آمد. به‌طورکلی، بهترین روش تلفیقی مهار علف‌های هرز و بهبود عملکرد کنجد، شیوه کشت در کف جوی به‌‌همراه وجین دستی علف‌های هرز و یا استفاده از علف‌کش تریفلورالین بود.