بررسی برخی از مکانیسم‌های دفاعی دو رقم لیلیوم دورگه ʿMerluzaʾ و ʿNashvilleʾ (Lilium longiflorum×asiatic) در برابر تنش خشکی

Abstract

در این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک دو رقم گل لیلیوم، آزمایشی گلدانی و در شرایط گلخانه­ای انجام شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری بر­اساس 100 % ظرفیت مزرعه به‌عنوان شاهد، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه) و دو رقم رایج لیلیوم ‘Nashville’ با گل­های زردرنگ و ‘Merluza’ با گل­های سفیدرنگ بود. نتایج نشان داد که کاهش میزان آبیاری تأثیر معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی داشته است. به‌طوری‌که با کاهش میزان رطوبت خاک، ارتفاع ساقه و تعداد گل کاهش و نسبت وزن تر به خشک گلبرگ افزایش یافت. با این وجود تفاوت معنی­داری بین این ویژگی­ها در سطوح آبیاری 100 و 80 درصد ظرفیت مزرعه وجود نداشت. فعالیت آنزیم آنتی­کسیدانی پراکسیداز با کاهش میزان آبیاری افزایش یافت، اما این افزایش در رقم ‘Nashville’ نسبت به رقم ‘Merluza’ بالاتر بود. اگرچه در هر دو رقم تحت تنش خشکی فعالیت آنزیم کاتالاز و میزان کربوهیدرات محلول نسبت به گیاهان شاهد افزایش داشت، ولی تنش شدید در سطح 40 % ظرفیت مزرعه، منجر به کاهش میزان پروتئین، فعالیت آنزیم کاتالاز و کربوهیدرات­های محلول گردید. به­طورکلی نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که، هر دو رقم توانستند تنش ملایم خشکی در سطح 80 % ظرفیت مزرعه را به­خوبی تحمل کنند، با این وجود تنش خشکی شدید در سطح 40 % ظرفیت مزرعه سبب آسیب­های جدی در هر دو رقم لیلیوم گردید. همچنین رقم ‘Nashville’ با مکانیسم­هایی چون افزایش میزان کربوهیدرات­ها و فعالیت آنزیم پراکسیداز سبب کاهش پراکسیداسیون لیپیدها گردید و تحمل بیشتری نسبت به رقم ‘Merluza’ از خود نشان داد.