ارزیابی جوانه‌زنی گیاه دارویی- روغنی چیا تحت شرایط تنش‌های محیطی

چکیده مقاله

به‌منظور پاسخ گیاه چیا به دما، تنش­های غیر زنده (شوری و خشکی) سه آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در چهار تکرار در سال 1397 انجام شد. دما شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس)، شوری (صفر، 50، 100، 150، 200، 250، 300، 350 و 400 میلی­مولار) و تنش خشکی (2، 0/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1/- و 2/1- و 4/1- مگاپاسکال) در نظر گرفته شد. در پاسخ به دما، چیا در دامنه 10 تا 40 درجه سلسیوس قادر به جوانه­زنی بود. دمای پایه (T_b)، دمای مطلوب جوانه­زنی (T_o) و دمای سقف (T_c) به‌ترتیب 6، 28 و 44 درجه سلسیوس پیش­بینی شد. در پاسخ به شوری، درصد جوانه­زنی و سرعت جوانه­زنی کاهش و در سطح شوری 400 میلی­مولار جوانه­زنی کاملاً متوقف شد. شوری مورد نیاز برای کاهش 50 درصد (پارامتر X₅₀) صفات درصد جوانه­زنی و سرعت جوانه­زنی 349 و 236 میلی­مولار به‌دست آمد. کاهش 50 درصد صفات درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی در تیمار تنش خشکی در سطح 92/0- و 79/0- مگاپاسکال مشاهده شد با توجه به پارامتر x₅₀ چیا به تنش شوری و خشکی مقاوم می­باشد. در شرایط خاک­های شور و تنش رطوبتی چیا می‌تواند برای کشت و کار به کشاورزان توصیه شود.