بررسی اثر سامانه‌های مختلف آبیاری و تیمارهای کنترل علف‌هرز بر وزن خشک علف‌های هرز و عملکرد کمی و کیفی نیشکر

چکیده مقاله

به‌منظور بررسی اثر سامانه‌های مختلف آبیاری و تیمارهای مختلف کنترل علف‌های‌هرز، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرده شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1399 در موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان انجام گرفت. پنج سامانه آبیاری، شامل آبیاری قطره‌ای سطحی (I0)، دو نوع آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با قطره‌چکان‌هایی با دبی 2/3 و 3/6 لیتر بر ساعت و فواصل 50 و 60 سانتی‌متری از یکدیگر (به ترتیب، I1 و I2)، آبیاری بارانی خطی (سامانه ماشین آبیاری با آبپاش‌های لپا I3) و آبیاری سطحی جویچه‌ای (روش آبیاری مرسوم، I4) به‌عنوان کرت اصلی و تیمارهای علف‌های‌هرز شامل تداخل در تمام دوره (W0)، کنترل یا وجین در تمام دوره (W1) و کولتیواسیون (W2) بود. بالاترین و پایین‌ترین سطح میانگین عملکرد نی (به‌ترتیب، 167و 117 تن بر هکتار) و عملکرد شکر (به‌ترتیب، 18/24 و 12/40تن بر هکتار) به‌ترتیب، در تیمارهای آبیاری I3 و I4 مشاهده شد. میانگین عملکرد نی و شکر در تیمار W0 به‌طور معنی‌داری کمتر از تیمارهای W1 و W2بود (با اختلاف 18/34 و18/78 درصدی برای عملکرد نی و 17/84و 18/58 درصدی برای عملکرد شکر). صفات کیفی مطالعاتی، شامل بریکس، درصد ساکارز شربت، درصد خلوص شربت تحت تاثیر تیمارهای روش آبیاری و کنترل علف‌های هرز قرار نگرفت. وزن خشک کل علف‌های هرز در تیمارهای آبیاری I0 تا I4 در شرایط تیمارW0 به‌ترتیب 90، 78، 47، 43 و 173 گرم بر مترمربع و برای تیمار W2 به‌ترتیب، 30، 23، 16، 15 و 40 گرم بر مترمربع بود. نتایج این پژوهش نشان داد که در شرایط منطقه مطالعاتی، انتخاب سامانه آبیاری مناسب (سامانه آبیاری بارانی و آبیاری قطره‌ای زیرسطحی) در ترکیب با کاربرد کولتیواسیون در بازرویی اول (راتون اول)، علاوه بر کاهش آب کاربردی فصلی، می‌تواند به‌عنوان ابزاری مفید برای کاهش رقابت علف‌های هرز در کشت نیشکر توصیه گردد.