ارزیابی شاخص های رشدی در سامانه های مختلف آبیاری و تیمارهای کنترل علف های هرز و همبستگی صفات کمی و کیفی نیشکر(Saccharum officinarum)

چکیده مقاله

به منظور ارزیابی شاخص‌های رشدی نیشکر در سامانه‌های مختلف آبیاری، تیمارهای کنترل علف‌های هرز و همبستگی با صفات کمی و کیفی نیشکر، آزمایشی به¬صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1399 در موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان انجام گرفت. پنج سامانه آبیاری شامل آبیاری قطره‌ای روسطحی، آبیاری زیرسطحی با دبی 2/3 لیتر در ساعت، آبیاری زیرسطحی با دبی 3/6 لیتر در ساعت، آبیاری بارانی و آبیاری جویچه‌ای یا مرسوم به¬عنوان کرت اصلی و تیمارهای کنترل علف‌های هرز شامل عدم کنترل تمام فصل علف‌های‌هرز (شاهد با علف‌هرز)، کنترل تمام فصل علف‌های هرز با استفاده از وجین دستی (شاهد بدون علف‌هرز) و کولتیواسیون (دوبار) به¬عنوان کرت‌های فرعی بودند. بر اساس نتایج آزمایش بیشترین سرعت رشد محصول، ماده خشک و ارتفاع بوته در سامانه‌های آبیاری بارانی و زیرسطحی با دبی 3/6 لیتر در ساعت و کمترین در آبیاری جویچه‌ای مشاهده شد. درجه روز رشد لازم برای رسیدن به 50 درصد ماده خشک در سامانه آبیاری بارانی (1894)، آبیاری زیرسطحی با دبی 3/6 لیتر در ساعت (1762)، آبیاری زیرسطحی با دبی 2/3 لیتر در ساعت (1538)، آبیاری روسطحی (1494) و آبیاری جویچه‌ای ( 1474 درجه روز رشد) برآورد شد. همچنین صفات رشدی در شرایط تیمار شاهد با علف‌هرز نسبت به دو تیمار شاهد بدون علف‌هرز و کولتواسیون کمتر بود. نتایج همبستگی نشان داد که خصوصیات کیفی نیشکر تحت تأثیر شاخص‌های رشدی و خصوصیات کمی نیشکر قرار نگرفت، اما بین خصوصیات کمی نیشکر به مانند ارتفاع، طول میانگره، تعداد میانگره، عملکرد نی، عملکرد شکر، ماده خشک و سرعت رشد محصول همبستگی مثبت و بین عملکرد نی با قطر ساقه و وزن خشک علف‌های هرز همبستگی منفی مشاهده شد. با توجه به نتایج  سامانه‌های آبیاری بارانی و آبیاری زیرسطحی با دبی 3/6 لیتر در ساعت برای نیشکر می‌تواند در بازرویی اول (راتون اول) مناسب باشد