اثر الگوی کاشت ذرت و مالچ زنده لوبیاچشم‌بلبلی بر عملکرد علوفه و مهار علف‌‌های‌هرز در سامانه بدون خاک‌ورزی

چکیده مقاله

برای ارزیابی اثر الگوی کاشت ‌ذرت و مالچ زنده لوبیاچشم‌بلبلی بر عملکرد علوفه و مهار غیرشیمیایی علف‌های‌هرز در محصول بعدی مزرعه تحت سامانه بدون خاک­ورزی، آزمایشی در قالب طرح بلوک­‌های کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار در سال 1398 در شهرستان شوش انجام­ شد. الگو­های کاشت شامل یک ردیف ذرت روی پشته (C₁)، دو ردیف ذرت روی پشته (C₂) و یک ردیف ذرت کف جوی(C₃) به تنهایی و همچنین هر یک به همراه کاشت یک (B₁) و دو ردیف لوبیا چشم بلبلی (B₂) به صورت C_1، C_2، C_3، C₁B₁، C₁B₂، C₂B₁، C₂B₂، C₃B₁، C₃B₂ بود. پیشینه وضعیت علف­های‌هرز مزرعه پژوهشی، نشان­دهنده رشد یکنواخت و فراوان علف‌‌های‌هرز پاییزه چچم، خردل‌وحشی، پیر‌بهار، تربچه‌وحشی و یولاف‌وحشی در انتهای دوره رشد ذرت بود. نتایج آزمایش نشان ­داد که بهترین تیمار از نظر عملکرد علوفه ذرت و مهار علف‌های‌هرز پس از برداشت، الگوی C₃B₂ بود. بیشترین عملکرد علوفه خشک ذرت به مقدار 30998 کیلوگرم در هکتار، کمترین ماده خشک و بیشترین شاخص کارایی سرکوب‌کنندگی علف­‌های‌هرز به ترتیب به میزان 3/26 گرم بر متر مربع و 85 درصد، از این تیمار به‌دست آمد. کمترین وزن خشک علف‌های‌هرز باریک و پهن برگ پاییزه نیز  8/14 و 3/11 گرم در متر مربع بود که به‌ترتیب از این الگوی کاشت به‌دست­آمد. با توجه به نتایج، می‌توان کاربرد الگوی کاشت یک ردیف ذرت کف‌جوی به همراه دو ردیف مالچ زنده لوبیا چشم بلبلی روی پشته را برای افزایش عملکرد علوفه و کنترل علف‌های‌هرز پس از برداشت (سامانه بدون ‌خاک­ورزی بعدی) توصیه­ نمود.