کارایی بسترهای بذر و غلظتهای مختلف علفکش اکسی فلورفن بر کنترل علفهای هرز، عملکرد و اجزای عملکرد سیر ( Allium sativum L. )

چکیده مقاله

سیر به عنوان یکی از گیاهان دارویی- زراعی شناخته می‌شود که به دلیل رشد آهسته، قامت کوتاه، کانوپی کم و ریشه سطحی در برابر علف‌های هرز دارای قدرت رقابتی پایینی می‌باشد. حذف علف‌های هرز دراوایل دوره رشد می‌تواند در رسیدن به عملکرد مطلوب سیر کمک قابل توجهی کند. یکی از روش‌های کاهش اثرات رقابت علف‌های هرز، استفاده از تکنیک بستر بذر کاذب می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی انواع بسترهای بذر به همراه کاربرد غلظت‌های مختلف علف‌کش اکسی فلورفن بر کنترل علف‌های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد سیر می‌باشد.
مواد و روش‌ها
آزمایش به صورت اسپلیت پلات برپایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 1399-1400 انجام شد. کرت اصلی شامل بسترهای بذر کاذب 1-بستر بذر رایج (بدون آبیاری با کاربرد گاوآهن برگردان‌دار، دیسک)، 2- بستر بذر کاذب با کاربرد علف‌کش پاراکوات (چهار لیتر در هکتار با فرمولاسیون محلول در آب SL 20%)، 3- بستر بذر دروغین، با کاربرد علف‌کش گلایفوسیت (شش لیتر در هکتار با فرمولاسیون محلول در آب SL 41%)، 4- بستر بذر کاذب با کاربرد شعله‌افکن، 5- بستر بذر کاذب با کولتیواسیون دستی و غلظت‌های مختلف علف‌کش اکسی فلورفن (0، 1 ، 5/1 و 2 لیتر در هکتار به صورت اسپلیت‌دوز) به عنوان کرت فرعی بود.
یافته‌ها
رابطه بین وزن خشک کل علف‌های هرز و غلظت‌های مختلف علف‌کش در بسترهای بذر نشان داد که بیشترین وزن خشک علف‌های هرز در بستر بذر مرسوم (231 گرم در مترمربع) و کمترین مربوط به دو تیمار بستر بذر دروغین با کاربرد علف‌کش گلایفوسیت و پاراکوات (52 و 48 گرم در مترمربع) بود. غلظت مورد نیاز برای کاهش 50 درصد وزن خشک کل علف‌های هرز در نمونه برداری 50 روز پس از کاشت در بسترهای بذر کولتواسیون، شعله افکن، گلایفوسیت، مرسوم و پاراکوات به ترتیب 81/0، 60/0، 28/0، 75/0 و 50/0 لیتر در هکتار پیش‌بینی گردید. بیشترین عملکرد سیر قابل بازار مربوط به کاربرد علف‌کش یک لیتر در هکتار در بستر بذر دروغین گلایفوسیت به دست آمد (538 گرم در مترمربع) و کمترین عملکرد (49 گرم)، در بستر مرسوم و در عدم کاربرد علف‌کش بود. همچنین نتایج نشان داد که عملکرد سیر در کاربرد بستر بذر کاذب با شعله افکن نسبت به بستر بذر با کولتواسیون بیشتر بود. درصد ضایعات سوخ سیر در بستر بذر مرسوم در شرایط عدم کاربرد علف‌کش دارای بیشترین مقدار (46 درصد) بود. همچنین درصد ضایعات سوخ در غلظت دو لیتر علف‌کش نسبت به 5/1 و یک لیتر در هکتار بیشتر بود.
نتیجه‌گیری:
بسترهای بذر دروغین و کاذب نسبت به بستر بذر مرسوم منجر به کاهش معنی‌دار وزن خشک کل علف‌های هرز در دو مرحله نمونه‌برداری (64 و 48 درصد) و افزایش عملکرد سیر (50 درصد) گردیدند. کاربرد دو لیتر هکتار علف‌کش اکسی فلورفن در تمامی بسترها روی سیر گیاه‌سوزی داشت. کاربرد 5/1 لیتر در هکتار علف‌کش اکسی فلورفن جهت کنترل مناسب علف‌های هرز (80 درصد) و رسیدن به عملکرد مطلوب پیشنهاد می‌گردد.